بخش 1-تعاريف :
1-1- گيم
گيم دوره اي از بازيست که شروع آن ( ضربه شروع) است و به طرق زير کامل مي شود.
1-1-1- پايان يافتن زمان مقرر بازي
1-1-2- کسب امتيازات مقرر توسط هر يک از طرفين
1-1-3- اعطاء گيم به يکي از طرفين توسط داور طبق ماده 2 از بخش 4
1-2- مسابقه
مسابقه عبارت است از تعداد گيم هاي مقرر يا توافق شده
1-3- توپها
1-3-1- کيوبال هر بازيکن توپ سفيد (يا سفيد نقطه دار و يا توپ زرد حسب مورد) متعلق به آن بازيکن است که حق ضربه زدن به آن را دارد.
1-3-2- توپ سفيد ديگر و توپ قرمز ، توپ هاي هدف هستند.
1-4- STRINGING استرينگينگ
روشي است که طي آن هر دو بازيکن (يا يک بازيکن از هر تيم در بازي چهار نفره ) از روي خط بالک در دو طرف D به توپ خود به سمت باند بالا ضربه مي زنند با اين هدف که توپ آنها بطرف باند پائين بازگشته و نسبت به توپ حريف با فاصله نزديکتري نسبت به باند پائين متوقف شود.
1-5- STRIKER ضربه زننده
بازيکني که نوبت بازي او رسيده است و يا در حال بازي مي باشد ضربه زننده ناميده مي شود و به بازي ادامه مي دهد تا زمانيکه با تصميم داور يا در انتهاي نوبت خود ميز را ترک کند.
1-6- STROKE ضربه
ضربه زدن يعني ضربه زننده با نوک چوب خود به کيوبال ضربه بزند.
1-6-1 ضربه هنگامي صحيح تلقي مي شود که هيچ موردي از قوانين نقض نشود.
1-6-2- ضربه هنگامي کامل تلقي مي شود که تمامي توپها از حرکت باز ايستد.
1-6-3- ضربه ممکن است مستقيم يا غير مستقيم باشد لذا :
1-6-3-1- ضربه هنگامي مستقيم تلقي مي شود که کيوبال قبل از برخورد به باند به توپ هدف برخورد کند.
1-6-3-2- ضربه هنگامي غير مستقيم ناميده مي شود ناميده مي شود که کيوبال قبل از برخورد به هر يک از توپ هاي هدف ، يک يا چند باند برخورد کرده باشد.
1-7- POT پات
1-7-1- هنگاميکه توپ هدف پس از برخورد با يک توپ ديگر و بدون نقض قوانين وارد پاکت شود مي گويند POT شده است.
1-7-2- پات کردن ، عملي است که باعث ورود يک توپ هدف به داخل پاکت مي شود. پات بنام هازارد برنده نيز معرفي شده است.
1-8-OFF - IN اين – آف
1-8-1- هنگاميکه کيوبال پس از برخورد با توپ هدف و بدون نقض قوانين وارد پاکت شود به آن اين – آف مي گويند.
1-8-2- اگر هر دو توپ هدف توسط کيوبال مورد اصابت قرار گيرد، اين – آف مربوط به اولين توپ هدفي است که کيوبال به آن اصابت کرده است
1-8-3- اين آف بنام هازارد بازنده نيز معرفي شده است
1-9-HAZARD هازارد
کسب هر نوع امتيازي که در اثر کنن بدست نيايد، هازارد ناميده مي شود و شامل :
1-9-1- POT پات
1-9-2- OFF – IN اين – اف
1-9-3- دو پات
1-9-4- يک پات و يک اين - آف
1-9-5- دو پات و يک اين – آف مي گردد.
1-10- CANNON کنن
هنگاميکه در اثر يک ضربه ، کيوبال بدون نقض قوانين با هر دو توپ هدف برخورد کند به آن کنن مي گويند.
1-11- BREAK برک
برک جمع تعداد امتيازاتي است که يک بازيکن در يک نوبت بازي خود بطور پشت سر هم کسب کرده است.
1-12- IN HAND
1-12-1- در حالتهاي زير کيوبال متعلق به يک بازيکن (اين هند) تلقي مي شود :
1-12-1-1- قبل از شروع هر گيم
1-12-1-2- وقتي اين کيوبال وارد پاکت شده است يا
1-12-1-3- وقتي به خارج از ميز پرتاب شده باشد.
1-12-2- اين کيوبال (اين هند) تلقي مي شود تا :
1-12-2-2- هنگامي روي ميز قرار داده شده است، فول اتفاق بيفتد.
1-12-2-3- طبق قانون 3-10-3 يا قانون 3-15-3-2- در نقطه خود قرار بگيرد.
1-12-3- هنگاميکه کيوبال طبق شرايط فوق (اين – هند) تلقي شود بازيکن نيز (اين – هند) خواهد بود.
1-13- BALL IN PLAY توپ در بازي
1-13-1- هنگاميکه توپ يک بازيکن (اين – هند) نباشد، (اين – پلي) خواهد بود
1-13-2- توپ قرمز از زمانيکه روي نقطه خود قرار داده شود، (اين – پلي ) خواهد بود تا وقتيکه وارد پاکت شود يا از ميز به خارج پرتاب شود.
1-14- BALL IN BAULK توپ در بالک
هنگاميکه توپ روي خط بالک يا در فاصله بين خط بالک و باند پائين قرار داشته باشد، در بالک تلقي مي شود.
1-15- FORCED OFF THE TABLE پرتاب شدن به خارج از ميز ، (توپ خارج شده از ميز )
وقتي كه توپي در محلي غير از بستر ميز و پاكت قرار گيرد به عنوان توپ خارج از ميز تلقي مي شود به همين ترتيب اگر كيوبال متعلق به ضربه زننده( هنگاميكه In play است ) از روي ميز برداشته شود نيز خارج از ميز تلقي مي گردد.
1-16- MISS ميس
ميس هنگامي است که کيوبال به هيچ يک از دو توپ هدف برخورد نکند.
1-17- FOUL فول
هر نوع نقض يا تخطي از اين قانون فول تلقي مي شود.
1-18- Spot Occupied نقطه اشغال شده
نقطه هنگامي اشغال شده تلقي مي شود که نتوان توپ را بدون آنکه با توپ ديگر تماس حاصل کند روي آن قرار داد.
1-19-PUSH STROKE ضربه هل
ضربه هل هنگامي است که در شرايط زير، نوک چوب بصورت مداورم با کيوبال در تماس باشد :
1-19-1- بعد از اينکه کيوبال حرکت رو به جلو آغاز کرده است.
1-19-2- هنگاميکه کيوبال و توپ هدف تقريبا" بهم چسبيده باشند.
در حالتيکه کيوبال و توپ هدف تقريبا" در حال تماس باشند در اين حالت اگر کيوبال بصورت بسيار نازک با آن تماس حاصل کند، اين ضربه هل به حساب نمي آيد.
1-20- JUMP SHOT ضربه پرشي
هنگامي که کيوبال از روي هر بخش از توپ هدف عبور کند اعم از اينکه در حين عبور با آن تماس حاصل کند يا خير اين ضربه پرشي محسوب مي گردد مگر آنکه :
1-20-1-هنگاميكه كيوبال از روي سطح ميز بلند شده و پس از برگشت به سطح ميز با توپ هدف برخورد نمايد.
1-20-2- کيوبال ابتدا به يک توپ هدف برخورد کند و سپس از روي توپ ديگربپرد.
1-20-3- کيوبال پرش کرده و با توپ هدف برخورد کند ولي آنسوي توپ هدف فرود نيايد
1-20-4- هنگاميکه پس از برخورد قانون با يک توپ ، کيوبال بعلت برخورد با باند با توپ ديگر از روي توپ اوليه عبور کند.
بخش دوم : گيم
2-1- تشريح و توصيف بازي :
بيليارد انگليسي بوسيله دو نفر يا دو تيم بازي مي شود و نحوه بازي را مي توان به شرح زير خلاصه کرد :
2-1-1- براي بازي از سه توپ استفاده مي شود بدين نحو که يک توپ سفيد ساده بوسيله يکي از بازيکنان و يک توپ سفيد نقطه دار (با دو يا سه نقطه سياه) توسط حريف وي و توپ سوم يعني توپ قرمز ، بعنوان توپ هدف مورد استفاده قرار مي گيرد.
2-1-2- ضربات امتياز آور در نوبت هر بازيکن شاملPOT (پاکت کردن توپ) IN-OFF پاکت شدن کيوبال وCANNON کنن (بخورد کيوبال يا هر دو توپ ديگر ) مي باشد که اين امتيازات مي تواند به تنهايي يا در ترکيب با يکديگر کسب شود.
2-1-3- امتيازات کسب شده ناشي از ضربات امتياز آور به جمع امتيازات ضربه زننده اضافه مي شود.
2-1-4- نمرات جريمه در اثر فول يا ميس به امتيازات حريف اضافه مي شود.
2-1-5- تاکتيکي که معمولا در هر زمان از بازي مي تواند بکار گرفته شود آن است که سعي شود در زمانيکه بازيکن بعدي در حالت in- hand مي باشد هر دو توپ هدف را به ناحيه bulk هدايت کرده و در آنجا قرار دهد. به نحوي که حريف مجبور باشد براي ضربه زدن به توپهاي هدف از ضربه غير مستقيم استفاده نمايد.
2-1-6- برنده گيم، بازيکن يا تيمي است که :
2-1-6-1- بيشترين امتياز ممکن را در زمان مقرر يا مورد توافق کسب کرده باشد.
2-1-6-2- اولين شخصی باشد که به جمع امتيازات مقرر يا مورد توافق دست يابد.
2-1-6-3- شخصي که گيم تحت مقررات مندرج در قانون 2 از بخش 4 به او واگذار شده
2-1-6-4- کسي که گيم توسط حريف به او واگذار شده است.
امتيازات به شرح زير بازيکن تعلق مي گيرد :
2-2-1- کنن ، پاکت کردن سفيد و (اين – آف) با سفيد ( کيوبال حريف ) هر يک داراي 2 امتياز مي باشد.
2-2- 2- پاکت کردن قرمز و (اين – آف) با توپ قرمز هر يک داراي 3 امتياز مي باشد.
2-2-3- اگر بيش از يک هازارد يا ترکيبي از هازارد و کنن در يک ضربه صورت گيرد جمع تمام امتيازات آن به حساب مي آيد.
2-4-1- 2- اگر در کنن اولين توپ مورد اصابت قرمز باشد. و سپس (اين – آف) صورت گيرد 3 امتياز براي ( اين - آف) محاسبه و به امتياز کنن اضافه خواهد شد.
2-2-4-2- اگر در کنن اولين توپ مورد اصابت سفيد ( کيوبال حريف ) باشد، سپس (اين – آف) صورت گيرد 2 امتياز براي (اين – آف) محاسبه شده و به امتياز کنن اضافه خواهد شد.
2-2-4-3- اگر در کنن ،کيوبال حريف و توپ قرمز بطور همزمان مورد اصابت قرار گيرند سپس (اين – آف) صورت گيرد براي (اين-آف) 2 امتياز محاسبه شده و به امتياز کنن اضافه خواهد شد.
2-3- پايان جلسه يا گيم
2-3-1- در انتهاي وقت مقرر تعيين شده براي هر جلسه بازي داور بايد اعلام کند : Time ، در اين حالت ، هر ضربه اي که زده شده است بايد پايان يابد و هر امتيازي که کسب شده بايد به امتياز طرف مربوطه اضافه شود. اگر قرار است متعاقبا جلسه ديگري برگزار شود. موقعيت تمام توپها بايد اندازه گيري شده و بوسيله داور يادداشت شود و در جلسه بعدي بازي بايد از موقعيتي كه نا تمام مانده است آغاز گردد.
2-3-2- پايان جلسه نهايي به شرح فوق ، پايان گيم در زمان مقرر خواهد بود.
2-3-3- در گيم يا مسابقه اي که در چار چوب ( تعين زمان مقرر) و با محدوديت زماني انجام مي شود ممکن است که امتيازات در خاتمه محدوده زماني مساوي باشد. بنا براين هنگام تنظيم مقررات مربوط به محدوده زماني بايد دستور العمل لازم براي Tie- Break تاي برک در موارد لازم در نظر گرفته شود.
2-3-4- هنگامي که بازي در چهار چوب کسب امتيازات مقرر يا توافق شده انجام مي شود. پايان گيم هنگامي است که يکي از بازيکنان قبل از ديگري به امتيازات مقرر دست يابد يا از آن بگذرد ، در حالتي که بازيکن پس از کسب امتيازات مقرر، امتيازات ديگري نيز کسب کند، فقط امتيازات مقرر به حساب وي منظور خواهد شد. ولي براي محاسبه بالاترين بريک کسب شده توسط بازيکن، بريک بازيکن در آخرين نوبت بازي خود نيز مورد ملاحظه قرار خواهد گرفت.
2-4- بازي از حالت in- hand
براي بازي در موقعيت in- hand کيوبال بايد داخل D يا روي خط D قرار داده شده و بازي با ضربه زدن به آن شروع شود.
2-4-1- اگر از داور سئوال شود که آيا کيوبال در جاي مناسب (جائيکه خارج از خطوط D نباشد) قرار گرفته است يا خير بايد به اين سئوال پاسخ دهد.
2-4-2- اگر هنگام قرار دادن کيوبال در محل مورد نظر، با نوک چوب به کيوبال ضربه اي وارد شود و داور معتقد باشد که ضربه زننده قصد زدن ضربه را نداشته است در اين حالت کيوبالin –play به حساب نمي آيد.
2-4-3-کيوبال بايد به طرف خارج ازBulk بازي شود. اگر کيوبال با يک توپ هدف (که در خارج ازبالک قرار دارد ) تماس حاصل کند، در اين حالت کيوبال ( بازي شده بطرف خارج از (Bulk تلقي خواهد شد، حتي اگر بصورت فيزيکي خط Bulk را قطع نکرده باشد.
2-4-4- کيوبال بايد قبل از آنکه مجدداً به داخل بالک برگشته و در آنجا متوقف شود يا قبل از آنکه به يک توپ داخل بالک ضربه بزند، بايد با يک باند يا يك توپ خارج از Bulk تماس حاصل کند.
2-4-5- کيوبال مي تواند به بخشي از يکي از باند هائيكه داخل Bulk قرار گرفته است برخورد کرده و سپس به يک توپ خارج از Bulk ضربه بزند.
2-4-6- اگر يک توپ هدف داخل Bulk قرار گرفته باشد ، در حالت in-hand هيچ بخش از سطوح آن نمي تواند بطور مستقيم مورد ضربه قرار بگيرد حتي اگر بخشي از سطح خارجي آن در بالاي خط Bulk قرار گرفته باشد.
2-5- توپ روي خط Bulk
اگر از داور سئوال شود که آيا يک توپ واقع در نزديکي خط Bulk يا روي آن ، در داخل Bulk قرار گرفته است يا خارج از آن ، داور بايد به اين سئوال پاسخ دهد.
2-6- قرار دادن توپهاي هدف روي Spots
2-6-1- اگر توپ قرمز پات شده يا به خارج از ميز پرتاب شود روي Spot (نقطه قرمز) قرار داده مي شود يا :
2-6-1-1- اگر نقطه قرمز اشغال باشد در اينصورت قرمز در نقطه پيراميد قرار داده مي شود.
2-6-1-2- اگر هر دو نقطه قرمز و پراميد اشغال باشند در اينصورت قرمز در نقطه مرکزي قرار داده مي شود.
2-6-2- اگر توپ قرمز دو بار پي در پي در يک بريک از نقطه قرمز ، يا بعلت اشغال بودن آن از نقطه پراميد پات شود بدون آنکه در اين حين امتياز ديگري نيز کسب شده باشد ، بايد در نقطه مرکزي کاشته شود. يا
2-6-2-1- اگر در حالت فوق (دو بار پي در پي پاکت شدن از نقطه قرمز) نقطه مرکزي اشغال باشد بايد در نقطه پراميد کاشته شود.
2-6-2-2- اگر هر دو نقطه مرکزي و پراميد اشغال باشند در اينصورت مجدداً روي نقطه قرمز قرار داده خواهد شد.
2-6-4- در پات کردن مکرر قرمز (بدون کسب امتياز ديگري بصورت همزمان) توپ قرمز بايد دو بار در نقطه قرمز و سپس يکبار در نقطه مرکزي قرار گيرد مشروط بر آنکه اين نقاط اشغال نباشند.
2-6-5- داور بر اساس در خواست ضربه زننده بايد اعلام کنند که از يک نقطه ، چند پات پي در پي انجام شده است.
2-6-6- هيچ توپي واقع شده روي يک نقطه تلقي نمي شود مگر اينکه با دست در آن نقطه قرار داده شده باشد.
2-6-7- اگر يک توپ ديگر توپي را که با دست روي يکي از نقطه ها (Spots) قرار داده شده است لمس کند، آن توپ (قرار داده شده روي نقطه) ديگر توپ واقع بر روي نقطه تلقي نخواهد شد حتي اگر حرکت نکرده باشد.
2-6-8- در مورد اشتباهاتي که در قرار دادن توپ در نقطه صحيح توسط داوران انجام مي گيرد، بازيکن هيچ مسئوليتي نخواهد داشت.
2-7- محدوديت کنن
تعداد کنن هاي پي در پي اگر توام با هازارد نباشد محدود به 75 بار مي باشد.
2-7-1- بعد از 70 بار کانون با شرايط فوق، داور بايد اعلام کند : 70 کنن اگر داور از اعلام اينکه چه هنگام 70 کنن پي در پي انجام شده است غفلت کند بازيکن حق دارد 5 کنن پي در پي ديگر بعد از اعلام 70 کنن توسط داور انجام دهد.
2-7-2- داور بر اساس درخواست ضربه زننده به او اعلام خواهد کرد که چند کنن پي در پي انجام داده است.
2-8- محدوديت هازارد
تعداد هازارد هاي پي در پي اگر توام با کانن نباشد محدود به 15 بار مي باشد.
2-8-1- بعد از 10 ضربه پي در پي منجر به هازارد ، داور بايد اعلام کند 10 هازارد اگر داور ار اعلام اينکه چه هنگام 10 هازارد پي در پي انجام شده است غفلت کند بازيکن حق دارد 5 هازارد پي در پي ديگر بعد از اعلام 10 هازارد توسط داور انجام دهد.
2-8-2- داور بر اساس در خواست بازيکن به وي اعلام خواهد کرد که چند هازارد پي در پي انجام داده است.
2-8-3- اگر توپ فرد غير ضربه زننده بعدي در اثر آخرين ضربه وي از ميز خارج شده باشد، در اينصورت پس از کسب 15 هازارد توسط ضربه زننده ، در وسط خط Bulk قرار داده خواهد شد و اگر اين نقطه اشغال باشد در گوشه سمت راست D ( از ديدگاه باند پائين ) قرار داده خواهد شد.
2-9- توپ روي لبه پاکت
اگر توپي بدون اينکه توسط توپ ديگر ضربه خورده باشد يا جزئي از يک ضربه در حال گسترش محسوب گردد به داخل پاکت بيفتد، مجددا سر جاي خود قرار داده خواهد شد ولي همه امتيازهاي ضربه انجام شده به حساب خواهد آمد.
2-9-1- اگر توپ واقع در لبه پاکت که خود بخود داخل پاکت مي افتد، توسط يک توپ در حال حرکت ناشي از يک ضربه مي توانست مورد اصابت واقع شود :
2-9-1-1- بدون نقض اين مقررات ، تمام توپها سر جاي قبلي خود قرار گرفته و مشابه همان ضربه مجددا زده خواهد شد و يا بر اساس انتخاب همان ضربه زننده ، ضربه از نوع ديگري انتخاب و زده خواهد شد.
2-9-1-2- اگر خطائي اتفاق بيافتد ، تمام توپها سر جاي قبلي خود قرار گرفته و بازيکن بعدي بازي را بر اساس حق انتخاب هايي که دارد ، ادامه خواهد داد.
2-9-2- اگر توپي در لبه پاکت چند لحظه به حالت عدم تعادل بوده و سپس وارد پاکت شود اين توپ پاکت شده تلقي شده و مجددا سر جاي خود قرار داده نخواهد شد.
2-10 حرکت توپ توسط ديگري غير از ضربه زننده
2-10-1- اگر وضعيت يک توپ در حالت سکون يا در حال حرکت ، توسط شخص ديگري بجز ضربه زننده تغيير کند، بايد توسط داور در محلي که قرار داشته است يا بنا به تشخيص داور در آن مکان از حرکت باز مي ايستاده، قرار داده شود.
2-10-3- هيچ بازيکني بعلت : ايجاد تغيير در وضعيت توپ توسط داور ، جريمه نخواهد شد.
2-11-توپهاي Touch
وقتي کيوبال ضربه زننده در حالت تماس با توپ ديگري قرار بگيرد در اينصورت قرمز بايد روي نقطه خودشspot کاشته شده و کيوبال حريف (اگر روي ميز باشد) بايد روي نقطه مرکزي قرار گيرد و بازيکن از حالت in- hand بازي را آغاز خواهد کرد.
تاریخچه بازی بیلیارد
آموزش بیلیارد ( 6 توپ قرمز )
آموزش بیلیارد (تن 10 بال)
آمـــوزش بیلیارد (ناین 9 بال)